شرکت اسپانیایی ایدریکا[۱]، از جمله شرکت­های مطرح و پیشگام در عرصه مدیریت چرخه آب به ویژه با درنظر گرفتن موضوع تحول دیجیتال[۲] است. این شرکت در گزارش خود با عنوان “روندهای فناوری آب ۲۰۲۴، شکل‌گیری آینده هوشمند بخش آب[۳]” در پنج فصل به بررسی روندهای فناوری آب در بخ‍ش‌‌های مختلف پرداخته است. نقشه فناوری آب ترسیم شده توسط ایدریکا برای سال ۲۰۲۴ دارای نکات ارزشمندی است که می‌تواند علاوه‌بر علاقمندان و متخصصان، برای کسب و کارهای این حوزه ارزشمند باشد. بنابراین در ادامه مهم‌ترین سرفصل‌های این گزارش مرور خواهد شد:

 تحول دیجیتال و اتوماسیون تصفیه‌خانه‌ها و شبکه‌های آب شرب: در فصل اول گزارش ایدریکا به موضوع تصفیهخانههای آب شرب[۴] (DWTPs) پرداخته شده است. بر اساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود که تصفیهخانههای آب شرب به سرمایهگذاری در فناوریهای مدیریت خودکار ادامه دهند و بهینهسازی و ارتقا کیفیت داده‌ها، پایش متغیرهای کلیدی در مصرف آب و سرمایه‌گذاری در حوزه امنیت سایبری جزء موضوعات کلیدی خواهد بود. همچنین مجموعهای از نوآوریها و فناوریهای این حوزه همزاد دیجیتال، زیرساخت‌های اندازه‌گیری پیشرفته[۵] (AMI)، سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی  (GIS)و ابزارهای تشخیص نشت خواهد بود.

 تحول دیجیتال تصفیه‌خانه‌ها و شبکه‌های فاضلاب: دادهها و فناوریهای نوین تصفیه آب مبنای تحول دیجیتال تصفیهخانه‌های فاضلاب[۶] (WWTPs) هستند. اتوماسیون و پلتفرم پایش، اینترنت اشیا (IoT)، کلان دادهها و تحلیل آنها، فناوریهای نوآورانه تصفیه آب، ارتقاء بهرهوری تولید محصولات جانبی، همزاد دیجیتال در کنار انرژیهای تجدیدپذیر و اپیدمیولوژی فاضلاب و توجه به شهرهای هوشمند از جمله فناوریهای محرک در تصفیهخانههای و شبکههای فاضلاب در سال ۲۰۲۴ خواهند بود.

پایداری آبیاری از طریق دیجیتالی‌شدن فرآیند: در فصل سوم گزارش به آبیاری کشاورزی اشاره شده است و ارتقاء سیستمهای مدیریت آب، استقرار سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS)، سنجش از دور رطوبت خاک و بهبود بهرهوری انرژی به عنوان مهمترین حوزههای فناوری سال ۲۰۲۴ در این بخش مطرح شده است.

چالش‌ها و راه‌حل‌ها برای مدیریت یکپارچه منابع آب: با توجه به تحلیل ارائه شده در گزارش ایدریکا، تحول دیجیتال ابزاری ضروری برای مقابله با چالش مدیریت یکپارچه منابع آب تبدیل خواهد بود. تجزیه و تحلیل داده­ها، شناسایی روندها و به کارگیری فناوریهایی مانند کلان دادهها، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی (AI) عناصر محوری در دوره جدید مدیریت آب هستند. اما دو سیستم هشدار سریع[۷] (EWS) و پشتیبانی تصمیم[۸] (DSS) مهمترین ابزار در سال ۲۰۲۴ در این بخش خواهند بود.

ساختمان‌های هوشمند و شبکه‌های گرمایش و سرمایش منطقه‌ای: در سال ۲۰۲۴ دو فناوری و نوآوری در راستای بهرهوری و صرفهجویی انرژی نقش کلیدی ایفا میکنند: ساختمانهای هوشمند و شبکه­ های گرمایش و سرمایش منطقهای [۹] (DHC). ساختمان‌های هوشمند از امکانات و سیستم‌های مبتنی بر فناوری پیشرفته استفاده می‌کنند که به طور خودکار و یکپارچه کنترل می‌شوند و کارایی انرژی، پایداری و ایمنی آنها را افزایش می‌دهند. تحولات فناوری مانند پیشبینی رفتار (بهره‌برداران)، بهرهوری انرژی، یکپارچگی سرتاسر و پایداری بازار ساختمانهای هوشمند را در سال ۲۰۲۴ شکل خواهند داد. علاوه بر این، شبکههای DHC زیرساختهایی هستند که انرژی حرارتی چندین ساختمان به طور همزمان تأمین میکنند. آنها معمولاً از انرژی حاصل از منابع مختلف مانند تصفیهخانههای فاضلاب بهره میبرند.

بطور کلی در سال‌های پیش رو، اهداف شرکتهای مرتبط با موضوع آب، بر سادهسازی مدیریت و ارتقا بهرهوری آب و انرژی از مسیر تحول دیجیتال متمرکز خواهد شد. تحول دیجیتال در آب شامل پیاده‌سازی فناوری‌های آبی با هدف کاهش تلفات آب، مواجهه کارآمدتر با رویدادهای اقلیمی، بهبود کیفیت آب، ارتقا بهرهوری آب و انرژی و استفاده از پلتفرمهای مدیریتی جامع است.

تلاش خواهد شد تا در شماره‌های خبرنامه فناوری و نواوری آب به برخی از فناوری‌های برشمرده شده به عنوان حوزههای اصلی فناوری آب در سال جدید اشاره شود.

[۱]  Idrica

[۲] Digital Transformation

[۳] Water Technology Trends 2024. Shaping a smart future for the water sector (Link: https://www.idrica.com/resources/water-technology-trends-2024-shaping-a-smart-future/)  

[۴] Drinking water treatment plants

[۵] Advanced Metering Infrastructure

[۶] Wastewater Treatment Plants                                         

[۷] Early Warning Systems

[۸] Decision Support Systems

[۹]  Heating & Cooling